O prowadzeniu własnej działalności zazwyczaj mówi się w kontekście wypracowanego przez nią zysku. Znajomi zazdroszczą tym, którzy prowadzą biznes z sukcesami. Ale prowadzenie działalności gospodarczej to głównie koszty, które trzeba ponosić na co dzień. Poniższy artykuł odpowie na pytanie czym jest kapitał własny i obcy. Podpowiemy skąd można czerpać środki na prowadzenie działalności. Opiszemy też niektóre koszty związane z prowadzeniem startupu.
Co to jest kapitał?
Kapitał przedsiębiorstwa definiowany jest jako majątek trwały, którym może dysponować każda firma. Umożliwia funkcjonowanie przedsiębiorstwa, dlatego stanowi jego najbardziej podstawowy element. Jest to jedna z części majątku należącego do firmy.
Można wyróżnić podział kapitału na realny i finansowy. Kapitał realny to wszystkie dobra materialne firmy. Na przykład budynki, maszyny czy urządzenia, które pozwalają na rozwój i zyski w przedsiębiorstwie.
Kapitał finansowy pozwala na zakupienie wyżej wymienionych dóbr materialnych. Dlatego do kapitału finansowego można zaliczyć środki pieniężne, przede wszystkim gotówkę. Natomiast do kapitału firmy nie można zaliczyć krótkoterminowych zobowiązań firmy takich jak:
- dotacje,
- fundusze z Unii Europejskiej,
- dostawy,
- wynagrodzenia,
- podatki.
Kapitał własny i obcy w finansowaniu przedsiębiorstw
Kapitał własny stanowi jeden z najważniejszych elementów działalności gospodarczej. Stanowi składnik majątku przedsiębiorstwa, który w pełni do niego należy i pozwala funkcjonować bez dalszych kosztów. Części kapitału własnego w przedsiębiorstwie to:
- wkład własny, np. należący do właściciela działalności gospodarczej lub wkład wspólników w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,
- kapitał zakładowy, czyli środki zapasowe,
- fundusze tworzone przez właścicieli firm w określonym celu,
- wpływy ze sprzedaży produktów lub nierentownych środków trwałych.
Zewnętrzne źródła finansowania przedsiębiorstwa – przykłady
Kapitał własny firmy jest bardzo cenny, jednak może być niewystarczający. Hamowanie rozwoju firmy poprzez rezygnację z niezbędnych inwestycji też nie jest dobrym pomysłem. Aby biznes mógł poszerzać grono odbiorców potrzebne są pieniądze. Zwłaszcza na samym początku, kiedy działalność gospodarcza nie zarabia na siebie odpowiednich kwot.
Istnieje mnóstwo sposobów na to, żeby zdobyć kapitał z obcego źródła. Są to wszystkie zobowiązania obciążone oprocentowaniem, jak kredyt czy pożyczka inwestycyjna. Kredyt jest jednak coraz trudniejszy w uzyskaniu. Pożyczki inwestycyjne są mniej wymagające niż kredyty, trzeba jednak pamiętać, że takie zobowiązanie będzie droższe od kredytu.
Istnieją też alternatywne źródła pozyskiwania kapitału obcego. Im trudniejszy jest dostęp do kredytu, tym ich popularność rośnie. Wśród nich można wyróżnić np. platformy crowdfundingowe, aniołów biznesu czy venture capital.
Kredyty dla nowych firm
Nowo powstające firmy na rynku lokalnym początkowo mogą odznaczać się niskim potencjałem ekonomicznym. Z tego powodu udzielenie kredytu takiej firmie wiąże się z dużym ryzykiem. Zwłaszcza jeśli zysk początkującej firmy jest nieregularny, a koszt uzyskania przychodu stanowi dużą jego część. Złożenie dużej ilości wniosków o kredyt w kilku instytucjach także ma wpływ na obniżenie scoringu BIK. Natomiast negatywny wpis do Biura Informacji Kredytowej czy (co gorsza) do biura dłużników BIG może być przyczyną odrzucenia wniosku w banku.
Jednak istnieje kilka banków, które oferują kredyt na start:
- Idea Bank,
- mBank,
- ING Bank Śląski,
- PKO BP.
Obecnie firma może otrzymać na start nawet do 100 tys. zł. kredytu. Aby go uzyskać, przedsiębiorca będzie potrzebował dostarczyć następujące dokumenty:
- kopię dwóch dokumentów ze zdjęciem przedsiębiorcy – dowód osobisty i jeszcze jeden dokument,
- dokument nadania numeru NIP i REGON,
- kopię wpisu do ewidencji KRS lub CEIDG,
- wyciąg z konta z ostatnich kilku miesięcy,
- kopie wszystkich umów zlecenie czy o dzieło, które pokazują źródło dochodu klienta,
- kopię ksiąg rachunkowych lub Księgi Przychodów i Rozchodów.
Warto jednak wiedzieć, że każdy bank inaczej będzie określał wymagania wobec klienta. Każda sytuacja jest rozpatrywana indywidualnie. Przyznana kwota kredytu bankowego może okazać się niższa od tej z wniosku przedsiębiorcy. Dużo mniejsze ryzyko odrzucenia wniosku istnieje w firmach pozabankowych. Takie pożyczki są przyznawane np. przy wprowadzeniu do systemu firmy pożyczkowej jeszcze nie opłaconej przez klienta faktury. W taki sposób można pożyczyć od 1 tys. do nawet 50 tys. zł.
Anioły Biznesu i inne alternatywne źródła pozyskiwania kapitału
Istnieje alternatywa dla tradycyjnych form kapitału zewnętrznego wprowadzonego do firmy. Należą do nich między innymi:
- emisja akcji na rynku kapitałowym – firma sprzedaje swoje akcje na rynku giełdowym. Pozyskane od akcjonariuszy fundusze może później przeznaczyć na inwestycje. Z tego tytułu akcjonariuszom wypłaca się zysk proporcjonalnie do wartości akcji,
- platformy crowdfundingowe – wokół firmy budowana jest zorganizowana społeczność, która wspiera działanie początkującej firmy. Przypomina to działalność na zasadzie subskrypcji,
- anioły biznesu – pieniądze pochodzą od prywatnych inwestorów, którzy wykupili część udziałów w firmie. Zysk z firmy dzielony jest między przedsiębiorcę a “anioła”. Zaletą tego typu wspierania przedsiębiorstwa jest możliwość korzystania z doświadczenia innego biznesmena,
- venture capital – czyli udzielenie wsparcia dla spółek kapitałowych. Duże przedsiębiorstwa przeznaczają fundusze nowej firmie w zamian za udziały lub akcje,
- leasing – łączy w sobie elementy dzierżawy i kredytu. Leasingobiorca może w ten sposób dostarczyć do firmy konieczny sprzęt – nie tylko samochód, ale np. maszyny produkcyjne. Leasing jest zabezpieczony przez leasingowany przedmiot, który stanowi własność firmy leasingowej do momentu jej wykupienia przez innego przedsiębiorcę,
Aby inwestorzy zechcieli wpłacić pieniądze na rozwój takiego startupu, należu ich do tego przekonać. Nie są to też rozwiązania pozbawione wad – dlatego trzeba dobrze rozejrzeć się wśród różnych ofert. Warto jednak pamiętać, że intensywny rozwój firmy może kosztować, dlatego zwłaszcza młodzi przedsiębiorcy nie powinni zamykać się na różne opcje finansowania.
Struktura kapitału w biznesie
Naukowcy nie określili jednoznacznej definicji struktury kapitału, mimo że jako określenie istnieje od 1958 roku. Wynika to z faktu, że jest to pojęcie bardzo szerokie. Określa proporcję kapitału obcego i własnego w prowadzonej działalności gospodarczej lub spółce. Co więcej nie ma jednego sprawdzonego modelu, który w ten sam sposób można zastosować do wszystkich przedsiębiorstw. Każda decyzja ma wpływ na efektywność działania osobnych działalności gospodarczych.
Przy ocenianiu struktury kapitału w każdej firmie brane są pod uwagę takie czynniki jak:
- analiza ogólnego zadłużenia,
- analiza zobowiązań długoterminowych,
- zadłużenia kapitału własnego,
- zadłużenia środków trwałych firmy.
Dzięki strukturze kapitału można poznać:
- źródła finansowania firmy,
- poziom zysku,
- poziom zagrożenia firmy,
Taka analiza pozwala sprawdzić też, czy firma wykorzystuje źródła kapitałowe w efektowny sposób. To z kolei może mieć wpływ np. na negocjacje z kontrahentami. Struktura kapitału może mieć wpływ na pozycję rynkową przedsiębiorstwa. Tam gdzie istnieje wyższe ryzyko inwestycyjne, udziałowcy mogą oczekiwać wyższych zysków. Natomiast przedsiębiorca powinien mieć na celu kompromis pomiędzy korzyściami inwestorów a własnymi.